Endoparasieten

(inwendige parasieten: Wormen en darmparasieten)

Informatie -> Gezondheidszorg -> Endoparasieten 

Endoparasieten zijn inwendige parasieten die zich nestelen in het maagdarmkanaal van honden. Vooral jonge pups zijn er gevoelig voor, doordat hun immuunsysteem nog in ontwikkeling is. Wormen, Giardia en Coccidiose zijn de meest voorkomende boosdoeners – ze kunnen darmklachten veroorzaken, groeivertraging geven en het welzijn ernstig aantasten.
In dit onderdeel leg ik uit hoe je deze parasieten herkent, behandelt én voorkomt. Daarbij maak ik onderscheid tussen preventief ontwormen en ontwormen op basis van mestonderzoek, zoals aanbevolen door de ESCCAP-richtlijnen. Ook hygiëne, weerstand en leefomgeving spelen een belangrijke rol in een succesvolle aanpak.

📌 Onderwerpen:
•🪱Wormen:(🌀 Spoelwormen,📏 Lintwormen, 🪚 Haakwormen )
•🧫🦠Darmparasieten:(🦠Giardia, 🧫Coccidiose)
•💊 Ontwormen: aanpak & advies

🪱 Worminfecties bij pups en volwassen honden

Worminfecties komen regelmatig voor bij honden, vooral bij pups. Besmetting vindt vaak al plaats in de baarmoeder of via de moedermelk, maar ook de omgeving, het eten van rauw vlees of jachtgedrag speelt een rol.

🌀 Spoelwormen (Toxocara spp.)

Spoelwormen zijn de meest voorkomende wormen bij pups. Besmetting kan al vóór de geboorte plaatsvinden via de placenta, of via moedermelk tijdens het zogen. Ze leven in de dunne darm en veroorzaken soms een opgeblazen buik, diarree of verminderde groei. De spoelworm is bovendien een zoönose: een infectie die ook op mensen kan worden overgedragen, vooral bij jonge kinderen.

  • Symptomen: bolle buik, diarree, doffe vacht, verminderde groei of wormen zichtbaar in ontlasting/braaksel.
  • Diagnose: mestonderzoek (flottatie).
  • Behandeling: ontwormmiddelen op basis van fenbendazol, pyrantel of milbemycine.
  • Zoönotisch risico: ja – vooral voor jonge kinderen.
  • Preventie: Ontworm pups vanaf twee weken leeftijd.

Een goede hygiëne en tijdige ontworming zijn cruciaal. Jonge pups hebben extra bescherming nodig vanwege hun nog ontwikkelende immuunsysteem.

📏 Lintwormen (Dipylidium caninum & Taenia spp.)

Lintwormen bestaan uit platte segmenten en worden vaak overgedragen via vlooien of prooidieren. Een besmette hond heeft zelden klachten, maar je kunt soms “rijstkorrelachtige” segmenten bij de anus of in de mand vinden.

  • Symptomen: vaak weinig klachten, soms jeuk rond de anus of segmenten (lijkt op rijstkorrels) zichtbaar.
  • Diagnose: flottatiemethode of visuele inspectie van de vacht/ontlasting.
  • Behandeling: praziquantel.
  • Preventie: vlooienbestrijding is essentieel.
  • Besmettingsbronnen: Vlooien (tussenhost), Rauw vlees of kleine prooidieren (zoals muizen)
  • Preventie: Regelmatige vlooienbestrijding, Geen rauwe prooidieren voeren

Bij Dipylidium is de vlo als tussengastheer onmisbaar. Daarom behandel ik vlooienbestrijding altijd als integraal onderdeel van wormbestrijding.

🪚 Haakwormen (Ancylostoma spp.)

Haakwormen hechten zich aan de darmwand en voeden zich met bloed. Vooral bij pups kunnen ze bloedarmoede veroorzaken. De larven kunnen binnendringen via de huid of door opname van besmette grond.

  • Symptomen: bloederige diarree, bloedarmoede, verminderde groei, sloomheid.
  • Diagnose: flottatie of Baermann-methode.
  • Behandeling: fenbendazol of milbemycine; bij ernstige infecties aanvullende ondersteuning.
  • Herbehandeling: een herbehandeling is vaak nodig.
  • Zoönotisch risico: ja – via huidcontact bij mensen.
  • Preventie: Vermijd contact met besmette bodems, Vroege en regelmatige ontworming bij pups.

Haakwormen komen vooral voor in warme gebieden of onhygiënische omstandigheden. Daarom is naast ontworming ook omgeving/hygiëne onderdeel van mijn aanpak.

🦠🧫Darmparasieten bij pups:

Veelvoorkomende darmparasieten bij pups

Bij jonge honden komen parasitaire infecties zoals Giardia en Coccidiose relatief vaak voor. Een nog onrijp immuunsysteem, gecombineerd met stress rondom het spenen of verhuizen, maakt pups extra gevoelig. Deze infecties veroorzaken darmklachten en kunnen, vooral bij herinfectie of onvoldoende behandeling, hardnekkig zijn.

Een goede hygiëne, gezonde voeding en kennis van de ziekteverwekkers zijn cruciaal bij zowel preventie als behandeling.

💩🦠 Giardia

Giardia is een eencellige darmparasiet die zich verspreidt via besmet water of ontlasting. De parasiet beschadigt de darmwand, waardoor de opname van voedingsstoffen verstoord raakt. Vooral jonge pups zijn gevoelig.

  • Symptomen: wisselende of geelgrijze diarree, winderigheid, doffe vacht, vermagering.
  • Diagnose: ELISA-snaptest of microscopisch mestonderzoek. Herhaald testen kan nodig zijn.
  • Behandeling: Panacur (fenbendazol), soms gecombineerd met Metronidazol.
  • Herinfectie: komt vaak voor via besmette manden, vloeren, vacht of voerbakken.

 

Binnen mijn aanpak is niet alleen de medische behandeling van belang, maar ook de omgeving. Dagelijkse reiniging met stoom of hitte, wassen van dekens op 60 °C en het verwijderen van ontlasting zijn essentieel om herinfectie te voorkomen. Een parasietbestrijding is pas succesvol als ook de omgeving wordt meegenomen.

🧫Coccidiose

Ook Coccidia zijn eencellige parasieten die vooral bij jonge pups voorkomen. Ze worden via de omgeving of besmette moederdieren overgedragen. Coccidiose komt vaak voor in grotere nesten, bij stress of bij een verzwakt immuunsysteem.

  • Symptomen: waterige of bloederige diarree, sloomheid, verminderde eetlust.
  • Diagnose: mestonderzoek.
  • Behandeling: Diclazuril of Toltrazuril (zoals Procox). Bij ernstigere infecties kan herhaling nodig zijn.
  • Hygiëne: stomen, grondig schoonmaken en frequent verschonen van het nest.

Mijn voorkeur gaat uit naar een brede en integrale aanpak. Parasieten zijn nooit alleen een medisch probleem – ze zijn altijd onderdeel van een grotere keten waarin weerstand, huisvesting, hygiëne én stress een rol spelen.

💊Ontwormen: aanpak & advies

Ontwormen is meer dan een vast ritueel: het is een bewuste keuze die je maakt op basis van de leefomgeving, het gedrag en de gezondheid van je hond. Niet elke hond loopt evenveel risico op een worminfectie, en ook de omgeving waarin je leeft speelt een rol. Daarom is het belangrijk om stil te staan bij de juiste aanpak: ontwormen op maat of volgens preventieve richtlijnen.

In mijn visie is ontwormen pas effectief als het afgestemd is op het individuele risico van je hond én ondersteund wordt door goede hygiëne, voeding en weerstand. Hieronder licht ik de twee belangrijkste benaderingen toe: ontwormen zonder test (zoals geadviseerd door ESCCAP) en ontwormen op basis van mestonderzoek.

🔁Ontwormen zonder test (volgens ESCCAP-richtlijnen):

Voor wie liever preventief behandelt zonder voorafgaande mestcontrole:

  • 12x per jaar: honden in gebieden met vossenlintworm* of hartworm**
  • 6–12x per jaar: honden die jagen of rauw vlees/prooidieren/slakken eten
  • 4x per jaar: honden die regelmatig buitenkomen of sociaal contact hebben
  • 1–2x per jaar: honden die volledig binnen leven

*Vossenlintworm: o.a. Zuid-Limburg, Oost-Groningen, Noord-Europa
**Hartworm: Zuid-Europa, VS

🔬 Ontwormen op basis van ontlastingsonderzoek

Voor wie liever gericht ontwormt:

  • Wormeieren: aantonen via flottatiemethode
  • Wormlarven: via de Baermann-methode
  • Specifieke parasieten: via antigeentesten

Regelmatige controle helpt resistentie voorkomen en de darmgezondheid van je hond optimaal te houden. In mijn aanpak wordt ontwormen altijd afgestemd op gedrag, leefomgeving en risico’s van de individuele hond.

Darmparasieten blijven een terugkerende uitdaging, zeker bij pups. Door niet alleen te kijken naar ontwormen, maar ook naar weerstand, voeding en leefomgeving, bouw je aan een gezonde start voor je hond. Heb je vragen over ontworming of darmgezondheid? Ik denk graag met je mee.